ထိုသို့ စာအုပ်များ အကြား ရောက်လာ၍ ပရော်ဖက်ဆာ သည် အတိတ်ကို သတိရလာဟန် ရှိသည်။ မောင်ရင် ရေးခဲ့တဲ့ The Quiet American စာအုပ် အကြောင်း စာတမ်းကို သတိရနေတယ်၊ ကျုပ် ကျောင်းသား တွေ တင်တဲ့ စာတမ်း ‌တွေ ထဲမှာတော့ အကောင်းဆုံးပဲ၊ ကျွန်တော်က ‌မပွင့်တပွင့် ပြုံးရင်း ကျေးဇူးပါဟု ပြောလိုက်သည်။

ကျွန်‌တော့်ဘေး တွင် ထိုင်‌နေသော ကလော့ဒ်ထံမှ ဟွန်း ဟု အသံ ထွက်လာသည်။ ကျွန်တော်ကတော့ အဲ့ဒီ စာအုပ်ကို ‌သိတ်ပြီး သဘောအကျကြီး မဟုတ်လှဘူး၊ အဲ့ဒီ စာအုပ်ထဲက ဗီယက်နမ် ကောင်မလေးက ဘိန်းတွေ လုပ်တယ်၊ ရုပ်ပုံတွေ ပါတဲ့ စာအုပ်မျိုး တွေ ဖတ်တယ်၊ ငှက်တကောင်လိုပဲ တွတ်ထိုးနေတတ်တယ်၊ မင်း အပြင်မှာ အဲ့လို ဗီယက်နမ် မိန်းကလေးမျိုး တွေ့ဖူးလား၊ တွေ့ဖူးတယ်ဆိုရင် မိတ်ဆက်ပေးစမ်းပါ၊ ကျုပ် တွေ့ဖူးသမျှ တွေက တော့ အိပ်ယာထဲ မှာ ကော၊ အပြင်မှာရော ပါးစပ်ကို စိတယ် မရှိဘူး။

"အိုး...ကလော့ဒ်" ဟု ပရော်ဖက်ဆာ က ပြောလိုက်သည်။ ကျွန်တော် ပြောမယ်၊ ဘယ်လိုမှတော့ မအောက်မေ့နဲ့၊ စာအုပ်ထဲက အေဗရီ၊ ကျွန်တော်တို့ ‌အမေရိကန် မိတ်ဆွေကြီးကလည်း သူကိုယ်သူ တောင်ဖြစ်‌ နေမှန်း မရိပ်မိသေးတဲ့ လိင်တူ စိတ်ဝင်စားနေတဲ့ လူတယောက် လို့ ထင်ရလောက်အောင် သံသယ ဖြစ်စရာ ကောင်းနေတယ်။ ကိုယ်တိုင် နံဖူးမှ သူများ နံတာ သိတာမျိုး ပေါ့ဟု စတန်က အရွှန်းဖောက်လိုက်သည်။

"အဲ့တာကို ခင်ဗျား အတွက် ဘယ်သူ ရေးပေးခဲ့တာလည်း၊ နိုးရယ် ကောင်းဝပ်လား၊ ဇတ်ဆောင် နာမည်က ပိုင်လ် ပါ၊ အဲ့ဒီ နာမည် နဲ့ ဟာသတွေ ဘယ်လောက်များ ထုတ်နိုင်ခဲ့လည်း၊ အဲ့ဒီ စာအုပ်က ကွန်မြူနစ် ဖက်က ရေးတဲ့ စာအုပ်ပါ၊ အဲ့လို ပြောလို့ မရရင်တောင် အမေရိကန် ဆန့်ကျင်ရေး စာအုပ်ဆိုတာတော့ သေချာတယ်၊ ဘယ်လိုပဲ ပြောပြော သဘောတရား က အတူတူပဲ။

ကလော့ဒ်က စာအုပ်များ၊ ပရိဘောဂများ၊ ဧည့်ခန်းဆောင် ရှိရာဖက် နှင့် တအိမ်လုံး မကျန် လက်ဝှေ့ရမ်း ပြလိုက်ပြီး၊ ဒီလူ တခါတုန်းက ကွန်မြူနစ် တယောက် ဖြစ်ခဲ့တယ် ဆိုတာ၊

စတန် လားဟု ကျွန်တော်က မေးလိုက်သည်။

မဟုတ်ဘူး၊ စတန် ကို ပြောနေတာ မဟုတ်ဘူး၊ ဟုတ်တယ် မဟုတ်လား စတန်၊ ခင်ဗျား ကွန်မြူနစ် တယောက် မဟုတ်ဘူး ဆိုတာ။

စတန် မဟုတ်က ပါမောက္ခကြီးသာ ကျန်‌ တော့သည်။ ကျွန်တော်က ပါမောက္ခ ဖက် လှည့်ကြည့် လိုက်သည့် အခါ ပုခုံးကိုသာ တွန့်ပြသည်။ သူက စတန် ပုခုံး အား ဖက်လိုက်ရင်းက ကျုပ် လည်း မောင်ရင် အရွယ်တုန်းက အရာရာကို မြင်လွယ် ယုံလွယ်ခဲ့တယ်၊ ရူးသွပ် လောက်အောင် စိတ်အား ထက်သန်ခဲ့တယ်၊ ကမ္ဘာကြီးကို ပြောင်းလဲ ပစ်ချင်ခဲ့ဖူးတယ်၊ ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ရဲ့ သွေးဆောင်ဖျားယောင်မှု နောက်ကိုလည်း အခြားလူတွေလိုပဲ ကောက်ကောက်ပါ အောင် လိုက်ခဲ့ဖူးတယ်။

အခုတော့ သူက ကျွန်တော်ကို ဖျားယောင်းနေပြီ‌ ဟု စတန်က ပြောရင်း ပါမောက္ခ လက်ကို ဖျစ်ညှစ်လိုက်သည်။ ဤသည်ကို မြင်လိုက်ရသည့် ကျွန်တော်အဖို့ ရှက်သလို လို နှင့် နေမထိ ထိုင်မထိ ဖြစ်သွားခဲ့သည်။ ကျွန်တော်အတွက်တော့ ပါမောက္ခကြီးသည် လမ်းလျောက်နေသော စိတ်ကြီး အဖြစ် ယူဆထားခဲ့ရာမှ ယခုလို သွေးနှင့်ကိုယ် သားနှင့်ကိုယ် ဖြစ်နေသည်ကို မြင်လိုက်ရ၍ ကသိကအောက် ဖြစ်သွားခဲ့ရခြင်း လည်း ဖြစ်သည်။

"ကွန်မြူနစ် တယောက် ဖြစ်ခဲ့တာကို နောင်တရခဲ့ဖူးလား ပရော်ဖက်ဆာ" ဟု ကျွန်တော်က မေးလိုက်သည်။

"မရခဲ့ဖူးဘူး၊ အဲ့ဒီလို အမှားလုပ်ခဲ့ဖူးလို့ ကျုပ် အခုလို ဖြစ်လာတာ"

" ဘယ်လို များပါလိမ့်"

သူ က ပြုံးလိုက်သည်၊ မောင်ရင် အနေနဲ့ ကျုပ်ကို တဖန်ပြန် မွေးဖွားလာတဲ့ အမေရိကန်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ပြောရရင် သရော်သလို ဖြစ်နေမယ်၊ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်တွေ အတွင်း သွေးစွန်းခဲ့တဲ့ သမိုင်းက ကျုပ်ကို ဘာသင်ခန်းစာ ပေးခဲ့လည်း ဆိုတော့ လွတ်လပ်မှု ကို ကာကွယ်ဖို့ ဆိုရင် အမေရိကန်ကသာ ပေးနိုင်တဲ့ ခွန်အားတွေ ကြွက်သားတွေ လို အပ်တယ် ဆိုတာပဲ"

ကောလိပ်မှာ လုပ်ခဲ့တာတွေ တောင်မှ ရည်ရွယ်ချက် ရှိရှိ လုပ်ခဲ့တာ၊ မောင်ရင်တို့ကို အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု အကြောင်း ကမ္ဘာကို ရှင်းပြနိုင်ယုံတင် မဟုတ်ဘူး၊ ကျုပ် အမြဲတမ်း ပြောခဲ့သလို ကာကွယ် ပြောဆိုနိုင်ဖို့ကိုပါ အတွေးအမြင်တွေ၊ ပြောဆိုချက်တွေ ထဲက အကောင်းဆုံးတွေ ရွေးထုတ်သင်ပေးခဲ့တာ၊

ကျွန်တော်က ဖန်ခွက်ထဲ စကော့ခ်ျ ကို တချက် ငုံလိုက်သည်။ မီးခိုးငွေ့ နံ့၊ ပျော့ပြောင်းသည့် အရသာ ရှိသည့် မီးသွေးခဲ၊ ရင့်မာတဲ့ ဝက်သစ်ချသား၊ မြစ်ချဉ် အရသာတွေ ရောစပ်ထားသည့် အောက်တွင် ထိတွေ့ မရသည့် စကော့တလန်သားတို့၏ ယောက်ျား ပီသမှု ကို ခံစားလိုက်ရသည်။

ကျွန်တော်သည် အမှန်တရားကို ကြိုက်သလို ရေမရော သည့် စကော့ခ်ျ အရသာ ကို နှစ်ခြိုက်မိသည်။ ကံမကောင်း အကြောင်း မလှ ဖြစ်ရသည်က မရောစပ် ထားသော အမှန်တရားသည် ဆယ့်ရှစ်နှစ်သား စင်ဂယ်မော် စကော့ခ်ျ အရက်သို့ပင် ဈေးကြီး နေခဲ့သည်။

ပါမောက္ခ အကောင်းဆုံး ရွေးထုတ်သင်ကြားပေးခဲ့သည့် အတွေးအမြင်များ၊ ပြောဆိုချက်များကို သင်ယူ နိုင်ခြင်း မရှိသူများ ကော အဘယ်သို့ ရှိပေမည်နည်း။ ကျွန်တော်က အကယ်၍များ ထိုသို့သော လူများကို သင်ကြားပေးနိုင်ခွင့် မရှိ၊ သို့မဟုတ် သင်ကြားပေးလို့လည်း မရ ရင်ကော ဟု ပါမောက္ခ ကို မေးခဲ့မိသည်။

ပါမောက္ခ သည် သူ၏ ခွက်ထဲရှိ ကြေးနီရောင် သမ်းနေသော အရက်လက်ကျန် ကို အကဲခတ် လိုက်သည်။ မောင်ရင်ကော၊ ကလော့ဒ်ကော လုပ်ငန်းထဲမှာ ဒီလို လူမျိုးတွေ အတော်‌ လေး တွေ့ခဲ့ပြီးပြီလို့ ကျုပ် ယူဆတယ်၊ ဒီလိုပုံစံတွေက အမြဲ ရှိနေမှာပဲလို့ ပြောတာက လွဲလို့ အလွယ်တကူ ဖြေလို့ရမယ့် အဖြေမျိုး မဟုတ်ဘူး၊

ဂူအောင်း လူသားတွေ မီးကို စတွေ့ ပြီးကတည်းက အမှောင်ထဲမှာ နေနေရဆဲ လူ‌တွေကို အသိဉာဏ် ပညာ ကင်းမဲ့သူ‌တွေ လို့ ဆုံးဖြတ်သတ်မှတ်လာကြတဲ့ အချိန်ကစပြီး လူ့ယဉ်ကျေးမှု နှင့် အရိုင်းအစိုင်း သဘာဝ က အမြဲတမ်းလို ဆန့်ကျင်ဖက် ဖြစ်လာကြတယ်၊ ခေတ် တိုင်း ခေတ်တိုင်းမှာလည်း သူ့ခေတ်နဲ့သူ အရိုင်းအစိုင်းတွေ ရှိနေစမြဲပဲ။

ယဉ်ကျေးမှု နှင့် အရိုင်းအစိုင်း ဝါဒ တို့ အားပြိုင်မှု ထက် ပိုပြီး ပြတ်သားတဲ့ အရာ ဘာမှ မရှိ၊ သို့ဆိုက အရက်သမား ဗိုလ်မှုး ကို သတ်ရဖို့ကကော၊ ရိုးရှင်းတဲ့ လူရိုင်းဆန်သည့် လုပ်ရပ်လား၊ သို့မဟုတ်က တော်လှန်နေတဲ့ လူ့ယဉ်ကျေးမှု ကို ရှေ့တိုးလာစေတဲ့ ရှုပ်ထွေး လှသည့် လုပ်ရပ်လား။ တိုးတက်မှု ကို ဖေါ်ဆောင်သည့် တော်လှန်သော ယဉ်ကျေးမှုရဲ့ လုပ်ရပ်သာ ဖြစ်မည် ၊ ကျွန်တော်တို့ ခေတ် နှင့် လိုက်ဖက်သည့် ဆန့်ကျင်ဖက် လုပ်ရပ်တခုသာ ဖြစ်မည်။

ကျွန်တော်တို့ မက်စ်ဝါဒီများ ယုံကြည်ထားသည်က အရင်းရှင်စနစ်သည် ဝိဝါဒ ကွဲလွဲမှုများကိုသာ ထုတ်လုပ်ပေးတတ်သည့် သဘောသဘာဝ ရှိသည် ဖြစ်ရကာ သူ့အလိုလို တစစီ ပြိုလဲသွားလိမ့်မည် ဟူ၍ ဖြစ်သည်။

ဟေဂယ် ပြောခဲ့သလိုပင် ကြေကွဲမှု များသည် အမှားနှင့် အမှန်အကြား ဖြစ်လာသော ပဋိပက္ခကြောင့် မဟုတ်၊ အမှန် နှင့် အမှန်အကြား ပဋိပက္ခ များ ကြောင့်သာ ဖြစ်သည်။ ဤသည်ကလည်း သမိုင်းတွင် စီးမျောနေသည့် ကျွန်တော်တို့ ဘယ်သူမှ ရှောင်လွှဲလို့ မရသည့် ပြဿနာ တခုပင် ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်မှုးသည် အသက်ရှင်ခွင့် ရှိသလို၊ ကျွန်တော်သည်လည်း သူ့ကို သတ်ခွင့်ရှိသည် မဟုတ်ပါလား။

ကျွန်တော် နှင့် ကလောဒ်တို့ ပါမောက္ခ အိမ်မှ ပြန်ထွက်လာချိန်သည် သန်းကောင်ယံပင် ရောက်လုပြီ ဖြစ်သည်။ ကျွန်တော် အသိစိတ်တွင် စွဲနေသည့် ထိုအကြောင်းကို တတ်နိုင်သ‌ လောက် ကလော့ဒ်အား ရင်ဖွင့်ဖို့ နီးနီးစပ်စပ် အခွင့်ရလာခဲ့သည်။ နှစ်ယောက်သား ပလက်ဖောင်း ပေါ်တွင် စီးကရက် ကိုယ်စီ ဖွာရင်း အမေက ကျွန်တော့်ကို မေးမယ့်ပုံစံမျိုး မေးခွန်း တစ်ခုကို မေးလိုက်တယ်– "သူဟာ အပြစ်ကင်းတယ်ဆိုရင်ကော?"