မျောက် တရား စီရင်ခန်း (နိဂုံး)
တရားခွင် ကား ပြီးလုနီးပါး အခြေဆိုက်လာခဲ့သည်။ ဒဲရိုးက ဂျူရီများအား အပြစ်ရှိကြောင်း စီရင်ချက် ချရန် တောင်းဆိုလိုက်သည်။ အကယ်၍ အပြစ်မရှိဟု ဆုံးဖြတ်ပါက အယူခံ ဝင်၍ မရနိုင်တော့သည့် အတွက် ဖြစ်သည်။ အပြီးသတ် လျှောက်လှဲချက် ပေးရန်လည်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ဤသည်ကလည်း သူ့တွင် အကြောင်း ရှိနေသည်။ ထိုသို့ ငြင်းဆိုခဲ့ပါက တင်နက်ဆီ ပြည်နယ်ဥပဒေ အရ ဘရိုင်ယန်သည်လည်း အပြီးသတ် လျှောက်လှဲရမည့် အခွင့်အရေးလည်း ဆုံးရှုံးသွားမည် ဖြစ်သည်။ ဘရိုင်ယန်သည် ထိုသို့ လျှောက်လှဲနိုင်ရန် ရက်သတ္တပတ် ပေါင်း များစွာ ပြင်ဆင်အားထုတ်ထားသည် ကို သိနေသော ကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။
ဂျုရီများက စကုပ်အား အပြစ်ရှိသည်ဟု စီရင်ချက် ချခဲ့ကြသည်။ ထို့အတွက် တရားသူကြီး ရောစတန်က ဒဏ်ငွေ တရာ ပေးဆောင်စေဟု အမိန့်ချခဲ့သည်။ ထိုအခါ တွင်တော့ ၎င်း ရှိနေမှန်း မေ့လျော့ခြင်း ခံနေရသည့် ဂျွန် စကုပ်သည် ပထမဆုံး နှင့် နောက်ဆုံး အဖြစ် တရားခွင် တွင် စကား ထ ပြောလာခဲ့သည်။ "တရားသူကြီးမင်း ခင်ဗျာ...ကျွန်တော်ဟာ တရားမျှတမှု မရှိတဲ့ ဥပဒေ ကို ချိုးဖောက်တယ်ဆိုပြီး အပြစ်ပေးခံခဲ့ရတာ ဖြစ်တယ်လို့ ခံစားမိပါတယ်၊ ဒီတရားမမျှတ တဲ့ ဥပဒေကိုလည်း အရင်ကလိုပဲ နောက်လည်း ကျွန်တော် တတ်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းမျိုး နဲ့ ဆက်ပြီး ဆန့်ကျင်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ အခြား ပုံစံ တမျိုးမျိုး နဲ့ အရေးယူလာတာ မှန်သမျှ ကျွန်တော်ရဲ့ ပညာရေး လွတ်လပ်ခွင့် စံနှုန်း..ဆိုလိုတာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ နဲ့ အာမခံထားတဲ့ အမှန်တရား ကို သင်ကြား ပြသခွင့် ရှိတယ် ဆိုတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး နဲ့ ဘာသာရေး ဆိုင်ရာ လွတ်လပ်ခွင့်ကို ချိုးဖောက်ရာ ရောက်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်အပေါ် ဒဏ်ငွေ ရိုက်တာ ကို မတရားဘူး လို့ ကျွန်တော် ယူဆပါတယ်။"
တရားခွင်သည် ဟော်လီဝုဒ် ရုပ်ရှင် ဇာတ်ကားများ အလား ပြီးဆုံးသွားခဲ့သည်။ ဘရိုင်ယန်၊ ဒဲရိုး နှင့် တရားသူကြီး သုံးဦးစလုံးက ပရိသတ် ကျေနပ်စေမည့် အပြောများ နှင့် အဆုံးသတ်ပေးလိုက်ကြသည်။ ရောစတန်က "ယခု အမှု မှာ ကျွန်တော် အနေနဲ့ ခက်ခက်ခဲခဲ စဉ်းစား ဆုံးဖြတ်ရမယ့် ပြဿနာတွေ ရှိလာခဲ့ပါတယ်၊ ကျွန်တော် မှန်မှန်ကန်ကန် ဆုံးဖြတ်နိုင်ပါစေ လို့ ဘုရားသခင်ကို ပဲ ဆုတောင်းခဲ့ရပါတယ်၊ အဲ့လို မှ မဟုတ်ရင် အထက်တရားရုံးက ကျွန်တော့် အမှားတွေ တွေ့လာကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ အကယ်၍ မှန်မှန်ကန်ကန် ဆုံးဖြတ်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တယ် ဆိုရင်လည်း ဥပဒေရေးရာ ဗဟုသုတ နည်းပါးမှု၊ တတ်မြောက်မှု နည်းပါးမှုကြောင့်သာ ဖြစ်ပြီး၊ လူတိုင်းကို တရားမျှတမှု ရစေလိုသည့် စိတ်ထား မရှိ၍တော့ မဟုတ်ပါ။ ကျွန် တော် နှင့်အတူ ခင်ဗျားတို့ နှစ်ယောက် အတူ ရှိနေခဲ့သည့်အတွက် ဝမ်းမြောက်မိပါတယ်" ဟု ပြောခဲ့သည်။
လူအုပ်ကြီးက တရားသူကြီး စကားကို ကောင်းချီး ပေးခဲ့ကြသည်။ တရားခံ အကျိုးဆောင် ရှေ့နေများဖက်မှ အာသာ ဂါးဖီးလ် ဟေး မှ မတ်တပ်ထရပ်ပြီး မေးခွန်း တခု မေးခွင့် ပေးပါဟု ပြောလိုက်သည်။ "တရားခံ အကျိုးဆောင် ရှေ့နေများထဲက တယောက် အနေနဲ့ တရားသူကြီးမင်းကို ချားလ် ဒါဝင် ရေးခဲ့တဲ့ The Origin of Species and the Descent of Man စာအုပ်ကို ပေးပို့ခွင့် ပြုပါလို့ တောင်းဆိုပါရစေ" ၊ တရားသူကြီး ရောစတန် က ရယ်ရယ်မောမော နှင့် လက်ခံခဲ့သည်။ တရားခွင်သည် ဤသို့ အဆုံးသတ်သွားခဲ့သော်လည်း ချီးမွမ်းခမ်း ဖွင့်ဖို့က ကျန်နေပေသေးသည်။
ဘရိုင်ယန်သည် ဒေတွန် တွင် နှစ်ရက်ခန့် ကြာသည်အထိ တရားခွင်တွင် ပြောခွင့်မရလိုက်သည့် အပြီးသတ် လျှောက်လှဲချက်ကို ထုတ်ပြောလာခဲ့သည်။ ၎င်း ပြောသည့် မိန့်ခွန်းကို "ဘဝ တသက်တာ ကြိုးပမ်းခဲ့မှု၏ အထွပ်အထိတ်" ဖြစ်သည်ဟု ပြောလာခဲ့သည်၊ မိန့်ခွန်း အဆုံးသတ်ခါနီး တွင် "သွေးထွက် သံယိုမှု များ နှင့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်လှသည့် ဆင့်ကဲ ပြောင်းလဲမှု" ဆိုသည်ကို ဘယ်လို စီရင်ကြမလဲ ဟု ဂျုရီများကို မေးခွန်းထုတ်လာခဲ့သည်။
"ခင်ဗျားတို့ရဲ့ အဖြေကို တကမ္ဘာလုံးက ကြားလာကြမယ့် အပြင် လူပေါင်းများစွာ ကလည်း စိတ်အား ထက်သန်စွာ နှင့် ဆုတောင်းနေကြပါလိမ့်မယ်၊ ဥပဒေကို ပယ်ဖျက်လိုက်မယ် ဆိုရင် ဘုရားသခင်ကိုလက်မခံတဲ့ နေရာတိုင်းက လူတွေ အပျော်ကြီး ပျော်ကုန်ကြလိမ့်မယ်၊ ကယ်တင်ရှင် နှင့် သမ္မာကျမ်းစာကို လှောင်ပြောင် သရော်လာကြတော့မယ်၊ မယုံကြည်ကြတဲ့ ဘယ်လိုလူမျိုး ဖြစ်စေ ပျော်သွားကြမယ်၊ အကယ်၍ ဥပဒေကို ထောက်ခံထိန်းသိမ်းပေးမယ် ဆိုရင် ကျောင်းသားကလေးငယ်များရဲ့ ဘာသာတရားကို ကာကွယ်ပေးနိုင်မယ်၊ ခရစ်ယာန် ဘာသာဝင် သန်းပေါင်းများစွာကလည်း ခင်ဗျားတို့ကို ကောင်းချီးပေးသူများအဖြစ် ချီးမြှောက်ကြမှာဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်အား ကျေးဇူးတော်အပြည့်ဖြင့် လေးစားဂုဏ်ပြုသော နှလုံးသားများဖြင့် ထိုအောင်ပွဲခံခြင်းဆိုင်ရာ ခမ်းနားထည်ဝါသော ရှေးသီချင်းကြီးကို ပြန်လည်သီဆိုလာကြ တော့မယ် –
'… ကျွန်ုပ်တို့၏ ဖခင်များ၏ ယုံကြည်ခြင်း– သန့်ရှင်းသော ယုံကြည်ခြင်း။ အကျွန်ုပ်တို့သည် အသက်သေဆုံးသည်အထိ ကိုယ်တော်အား သစ္စာရှိကြပါမည်။'
နောက်ထပ် လေးရက် ကြာသည်အထိ ဘရိုင်ယန်သည် ဒေတွန် တွင် ဆက်ရှိနေသည်၊ တရက် ညစာ စာအပြီး ဆိုဖာ ဖေါ်တွင် ခဏတဖြုတ် အိပ်ဖို့ လှဲနေလိုက်သည်။ သို့သော် ပြန်လည် နိုးထ လာနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိရှာတော့၊ ကလဲရင့်စ် ဒဲရိုးသည် Smoky mountain တွင် တောင်တက် လေ့ကျင့်ခန်း လုပ် နေစဉ် ဘရိုင်ယန် ကွယ်လွန်သွားပြီ ဆိုသည့် သတင်းကို ကြားခဲ့ရသည်။
သတင်းထောက်များ က စိတ်နှလုံး ထိခိုက်ပြီး သေဆုံးတာ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ပြောလာသည့် အခါတွင်တော့ ဒဲရိုးက "စိတ်ထိခိုက်လို့ မဟုတ်ဘူး၊ အစာအိမ် ပေါက် သေတာ၊ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဘရိုင်ယန် ကွယ်လွန်သွားတာ အမေရိကန် ပြည်သူတွေ အတွက် ကြီးမားသော ဆုံးရှုံးမှု ကြီး ပါပဲ" ဟု ပြောခဲ့သည်။
တနှစ်ခန့် အကြာတွင် တင်နက်စီ အထက်တရားရုံးမှ ဒေတွန် တရားရုံး၏ စီရင်ချက်ကို ပယ်ဖျက်ပစ်ခဲ့သည်၊ သို့သော် ဒဲရိုး မျှော်လင့်ထားသလို ဖွဲ့စည်းပုံ ဥပဒေ နှင့် မညီ ဆိုသည့် အကြောင်းပြချက် နှင့် မဟုတ်ပဲ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းပိုင်း ချို့ယွင်းမှု များ ရှိနေ၍ ဆိုကာ ပယ်ဖျက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ အထက်တရားရုံးက စကုပ်အား ချမှတ်သော ဒဏ်ကြေး ကို တရားသူကြီးက မဟုတ်ဘဲ ဂျုရီ များကသာ ဆုံးဖြတ်ရမည် ဟု ဆိုသည်။ အမှု ကို အောက်ရုံးသို့ ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရန် လွှဲမပေးတော့ဘဲ ထိုကဲ့သို့ ထူးထူးဆန်းဆန်း အမှု မျိုးကို ရေရှည် ဆွဲထား၍ ဘာမှ အကျိုး မရှိနိုင်ဟု ဆိုကာ တခါတည်း ပယ်ချခဲ့သည်။
ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုသီအိုရီကို လက်ခံသူများရော၊ ဆန့်ကျင်သူများပါ ဒေတွန်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ထိုအမှုကြောင့် ၎င်းတို့၏ ယုံကြည်ချက်များ ပိုမိုခိုင်မာလာပြီး အားသာချက်တွေ ရရှိခဲ့သည်ဟု အသီးသီး ခံယူခဲ့ကြသည်။ နယူးယောက်တိုင်းမ် သတင်းစာတွင် ရပ်ဆဲလ် အိုဝင်က "ထိုအားပြိုင်မှု ကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံးသည် တစ်ဖက်လူ၏ အဓိပ္ပာယ်မရှိသော ဟန်ဆောင်မှု၊ အခြေအမြစ်မရှိသော ကြွေးကြော်ချက်များကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီဟု ကျေနပ်အားရစွာဖြင့် အသီးသီး နောက်ဆုတ်သွားခဲ့ကြသည်။" ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
လူထု ၏ ထင်မြင်ချက် မည်သို့ ရှိသည်ကို သိနိုင်ရန် သတင်းစာ အသီးသီး ၏ ရေးသားချက် များ လေ့လာရဖို ရှိသည်။ အားလုံးကို ခြုံငုံ သုံးသပ်ရမည် ဆိုက ဆင့်ကဲ ဖြစ်စဉ် ပြောင်းလဲ ရေး ဖက်က အနိုင်ရရှိသွားသည်ဟု ဆိုရမည် ဖြစ်သည်။ ဤတရားစီရင်မှုသည် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် သင်ကြားမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အငြင်းပွားမှုများကို လုံးဝရပ်တန့်သွားစေခြင်း မရှိသော်လည်း၊ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အား ဆန့်ကျင်သည့် အင်အားစုများအတွက်မူ ဆုတ်ယုတ်မှုတစ်ခု ဖြစ်သွားခဲ့သည်။
ဒါဝင်၏ သီအိုရီ ဖြစ်သည့် ဆင့်ကဲ့ ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ်အား ကျောင်းတွင် မသင်ကြားရဟု ဆိုသည်ကို ပြည်နယ် ၁၄ ခု တွင် ဥပဒေ အဖြစ် ရောက်မလာဘဲ တစ်နေဆဲ ဖြစ်သော်လည်း အာကင်ဆပ်စ် နှင့် မစ္စစ္စပီ ပြည်နယ်များ တွင် မူ ဥပဒေ အဖြစ် ပြဋ္ဌာန်း နိုင်ခဲ့သည်။
ဆင့်ကဲ ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ် အား ဆန့်ကျင်သူများ အတွက် အမြတ်ထွက်ခဲ့သည် တခုကား ယင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ရေးထားသော ကျောင်းသုံး စာအုပ်များသည် အငြင်းပွားစရာ အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ဖယ်ရှားပစ်ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် စာအုပ် ထုတ်ဝေသူများက စကုပ် အမှု အပြီးတွင် လက်ခံ နိုင် လောက်သည့် အတိုင်းအတာ ရောက်အောင် ယခင် စာအုပ်များထက် လျော့ပေါ့ ရေးသား ထုတ် ဝေလာခဲ့ကြသည်။
လူသားတို့ ဖြစ်ပေါ်လာမှု သည် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ် ကြောင့်ဟု ရည်ညွှန်းရေးသားမှု များ ပါရှိမလာတော့၊ စကုပ် မှ ၎င်း၏ ကျောင်းသားများကို သင်ရန် လက်ကိုင်ထားသည့် စာအုပ် တွင် "ကော့ကေးရှန်း နွယ်ဖွားများသည် လူသားမျိုးနွယ်စု များ အကြားတွင် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်" ဟု ပါရှိလာခဲ့သည်ကို တအံ့တဩ တွေ့ခဲ့ကြရသည်။
ဆိုဗီယက် ယူနီယံ မှ စပူးနစ် ဂြိုလ်တု ကို အာကာသ ထဲ လွတ်တင်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင်မှ အမေရိကန်တို့ သည် ၎င်းတို့၏ သိပ္ပံ ပညာရေး တွင် နောက်ကျ ကျန်ခဲ့ ကြပြီ လောဟု စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်လာကြ၍ ထို အကြောင်းကို လိုတိုးပို လျော့ လုပ်ကာ ရေးသားထားသည်များ ကျောင်းသုံး စာအုပ်များတွင် ပြန်လည် ထည့်သွင်းလာခဲ့သည်။
ဗဟို တရားရုံးချုပ်၏ ဆင်ကဲ ဖြစ်စဉ် ပြောင်းလဲမှု ကို ဆန့်ကျင်သော ဥပဒေ များ အပေါ် ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ၁၉၆၈ မှသာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်ကား အက်ပါဆွန် နှင့် အာကင်ဆပ်စ် ပြည်နယ် အစိုးရ အမှု အပေါ် စီရင်ချက် ချရဖို့ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဆင့်ကဲ ဖြစ်စဉ် သင်ကြားမှု ကို ပိတ်ပင်ထားခြင်းသည် ဖွဲ့စည်းပုံ ပထမ ပြင်ဆင်ချက်ကို ချိုး ဖောက်သည် ဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။
ပြန်သုံးသပ်ရမည် ဆိုက မျောက် တရားစီရင်ခန်း ဖြစ်ခဲ့စဉ် တွင် ကလဲရင့်စ် ဒဲရိုး နှင့် မန်ကင်းတို့မှ ရှေးရိုးစွဲ အယူသည်းသူများကို ခဲနဲ့ပေါက်၊ တုတ်နဲ့ရိုက်သလိုမျိုး တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြခြင်းသည် ဘတ်တလာ ဥပဒေ အပေါ် လူကြီးမဆန်သည့် တုန့်ပြန်မှု မျိုး ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုရမည် ဖြစ်သည်။ ရှေးရိုးစွဲ အယူသည်းသူများအား လူရွှင်တော်လို ပုံဖျက်ပြီး ကဲ့ရဲ့လှောင်ပြောင်ခဲ့ကြခြင်းသည် နယ်မြေဒေသအလိုက် ကွဲပြားမှုများကို ပိုပြီး ဆိုးရွားသွားစေခဲ့သလို၊ တကယ်တမ်းလည်း မည်သည့် အကျိုးကျေးဇူးမှ ဖြစ်မလာခဲ့ပေ။
တိုးတက်သော အမြင်ရှိသူများက ထိုထက်ပို၍ ကောင်းအောင် လုပ်နိုင်ပေသည်၊ ဘာသာရေး အသိုက် အဝန်း အနေဖြင့် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှု သီအိုရီ မှ ထွက်ပေါ်လာသော ဂယက်ရိုက်ခတ်မှု နှင့် မည်သို့ ပြေလည်အောင် ဆောင်ရွက်သင့်သည် ဆိုသည် အပေါ်သာ အားထုတ် ဖြေရှင်းပေးသင့်သည်။
လူသားများသည် ဘုရားသခင်၏ အထူးရွေးချယ်ခံရသူများဖြစ်ပြီး ထူးခြားသည့် တာဝန် များကို ထမ်းဆောင်ဖို့ ဖန်ဆင်းခံထားရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ထားသော ဘာသာတရားကိုင်းရှိုင်းသူများအတွက် ဒါဝင်၏ သီအိုရီသည် ထိုကဲ့သို့ ယုံကြည်ထားမှု ကို ကြီးကြီးမားမား စိန်ခေါ်ရာ ရောက်ခဲ့သည်။
၁၉၂၅ ခုနှစ်မှာ သာမက ယခုခေတ် တွင်ပါ တကယ်တမ်း လိုအပ်နေသည်က ဘာသာတရားကို ကိုယ်တိုင်မယုံကြည်လျင် တောင်မှ အလေးထားတတ်သူများ၊ လူသားများ၏ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာ တာဝန်တွေကို ဖော်ပြပေးနေသော ဘာသာရေးပုံပြင်များ၏ တန်ဖိုးကို နားလည်ပေးနိုင်သည့် အတွေးအခေါ် သမားများသာ ဖြစ်သည်။
*********************************