တရုတ်သည် အာဏာသိမ်း အဖွဲ့၏ အနေအထား ပို၍ အားပျော့လာနေချိန်တွင် မြန်မာ အပေါ် ဒီထက်တိုး၍ ဩဇာ သက်ရောက် နိုင်မည့် အရေး အတွက် ၎င်းတို့၏ ချည်းကပ်မှု ကို ပြန်လည် သုံးသပ်လာနေပြီ ဖြစ်သည်ဟု ဆောင်းပါး ရှင် ဂျေဆင် တာဝါ မှ အမေရိကန် ငြိမ်းချမ်းရေး အင်စတီကျု တွင် The Limits of Beijing’s Support for Myanmar Military ခေါင်းစဉ် ဖြင့် ယခုလို ရေးသားလာခဲ့သည်။

၂၀၂၂ အကုန်ပိုင်း လောက်မှ စ၍ မြန်မာ စစ်အာဏာသိမ်း အဖွဲ့ ဖက်မှ ရပ်တည်ပေးနေမှု နှင့် ၎င်းတို့၏ လုပ်ရပ်များ ကို တာဝန်ခံမှု ရှိရေး ကြိုးပမ်းမှု များ မှ အကာအကွယ် ပေးလာနေမှု များ သည် အကန့်အသတ် ရှိနေသည်ဟု အရိပ်အယောင်များ ပြသလာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ အကန့်အသတ်မရှိ ထောက်ခံနေမည် ဆိုက အာဆီယံ နိုင်ငံများ နှင့် ဆက်ဆံရေး ထိခိုက်လာနိုင်ပြီး ကုလသမဂ္ဂတွင် ဂုဏ်သိက္ခာ ကျဆင်းလာမည့် အရေး တို့ကို တွက်ဆလာ၍လည်း ဖြစ်သည်။

စစ်အာဏာသိမ်း အဖွဲ့ အပေါ် တိုးပွားလာနေသော နိုင်ငံတကာ ဖိအား များထဲ တွင် တရုတ်တို့ ဆတ်ဆတ်ထိ မခံ ဖြစ်လာရသည်က EAO နှင့် PDF များ အပေါ် အနောက်တိုင်း မှ ပံ့ပိုးမှုများ များပြားလာနိုင်သည့် အရေးကိုပင် ဖြစ်သည်။ ထို့အတွက် ပဋိပက္ခ ၏ သွားရာလမ်းကြောင်း ကို ထိန်းချုပ်နိုင်မှ ဖြစ်တော့မည်ဟု လည်း တဖက်တွင် ယူဆလာခဲ့သည်။

စစ်တပ်ကို အတိုင်းအဆမရှိ ထောက်ခံမှု ပေးမည့် အစား ဘီဂျင်းသည် စစ်တပ် နှင့် နယ်ခြားဒေသရှိ အင်အား အကြီးမားဆုံး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ခြောက်ဖွဲ့ ကို လက်ရှိ ထောက်ခံမှု ပေးသည့် အတိုင်းအတာကို ပို၍ ခိုင်မာအောင် ပြုလုပ်သွားခြင်း ဖြင့် စစ်တပ်အပေါ် ဩဇာ ညောင်းနိုင်မည့် အနေအထားကို မြှင့်တင် သွားနိုင်ရန်ပင် ဖြစ်သည်၊ သို့သော် တရုတ်တို့၏ အကြံအစည်သည် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစု များ နှင့် အင်အားကြီးသော EAO များ အကြား မဟာမိတ် ဖွဲ့စည်းရန် ကြိုးပမ်းနေမှု ကို ခြိမ်းချောက်လာခဲ့သည်။ တရုတ်သည် မြောက်ပိုင်းရှိ EAO များ အား အနောက်အုပ်စု နှင့် ကင်းကင်းနေရန် တွန်းတွန်းတိုက်တိုက် လုပ်လာနေခြင်းကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်၏ BURMA ACT သည်လည်း ထိုကဲ့သို့ အားလုံး ပါဝင်သည့် တော်လှန်ရေး တပ်ပေါင်းစုကြီး အား ကူညီပေးသွားရန် ထိတ်တန်း ဦးစားပေး အဆင့် သတ်မှတ်ထားခဲ့သည်။

အာဏာသိမ်း အဖွဲ့ နှင့် တရုတ် အကြား ဆက်ဆံရေး
**************
အာဏာသိမ်းပြီးကာစ တွင် တရုတ်သည် စောင့်ကြည့် မည့် အနေအထားကို ကျင့်သုံးလာခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၁ နှစ်လယ်ပိုင်း တွင် စစ်အာဏာသိမ်း အဖွဲ့ဖက် ပို၍ ယိမ်းပြလာခဲ့သည်။ လန်ကန်-မဲခေါင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အဖွဲ့ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး အဆင့် ဆွေးနွေးပွဲ ကို ဝမ်ယီ ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ပြီး မြန်မာပြည်တွင် ပြုလုပ်ပေးခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ နှစ် ကုန်ပိုင်း တွင် အဆိုပါ အဖွဲ့၏ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးကို မင်းအောင်လှိုင် နှင့် အတူ ပူးတွဲ ၍ လုပ်ပေးမည်ဟု ကတိပေးခဲ့ပြန်သည်။

ထို အဖွဲ့ တွင် လာအို၊ ကမ္ဘောဒီယား၊ ဗီယက်နမ် နှင့် ထိုင်း တို့ ပါဝင်နေ၍ မြန်မာ အရေး ဖြေရှင်း နိုင်ရေး အတွက် NUG နှင့် ဆွေးနွေးရန် အထိ ခြေလှမ်းပြင်နေပြီ ဖြစ်သော အာဆီယံ မှ မိမိတို့ အဖွဲ့၏ ညီညွတ်ရေးကို ထိခိုက် ပျက်ပြားသွားနိုင်သည်ဆိုက အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်လာခဲ့ကြသည်။ ဘီဂျင်းသည် ထိုအခါတွင် (အာသာငမ်းငမ်း စောင့်မျှော်နေသော) မင်းအောင်လှိုင် ကို မငဲ့ကွက်နိုင်တော့ပဲ အာဆီယံ အလိုကျ အဆိုပါ ထိပ်သီး အစည်းအဝေး ကို ဖျက်သိမ်း ပစ်လိုက်သည်။ နောက်တကြောင်းက မြန်မာစစ်တပ် သည် စစ်မျက်နှာများ တွင် တနေ့တခြား အခြေမလှ ဖြစ်လာ၍ ၎င်းတို့၏ ရင်းနှီး မြုပ်နှံထားသော အခြေခံ အဆောက် အအုံ များ မည်သို့ မျှ တိုးတက်မှု မရှိ ဖြစ်လာနေသည့် အတွက်ကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်၊ ထို့အတွက် မင်းအောင်လှိုင် နှင့် ဘီဂျင်း အကြား ဆက်ဆံရေး သည် သိသိသာသာ တင်းမာလာခဲ့ရသည်။

မြောက်ပိုင်းရှိ EAO ခုနှစ်ဖွဲ့ အား စစ်တပ်နှင့် စေဆပ်ဆွေးနွေးရန် သာ အမြဲလို ဖိအားပေးလာသည်၊ သို့သော် EAO များဖက်က စစ်တပ် သည် စစ်မြေပြင် တွင် အရည်အသွေး ကျဆင်းလာနေပြီ ဖြစ်၍ အားပျော့သည့် ရန်သူ နှင့် သာ ရင်ဆိုင်ရဖို့ ရှိသည်ကို သိလာနေပြီ ဖြစ်သည့် အတွက် အာဏာမသိမ်မှီး နှစ် နှစ်ဆယ် အတွင်း လက်လွှတ် ခဲ့ရသည့် နယ်မြေများကို ပြန်၍ အရယူနိုင်ရန် သာ စိတ်စော နေကြသည်။

ဝ အဖွဲ့သည် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းရှိ ပြိုင်ဖက် အဖွဲ့များကို နှိမ်နှင်းရန် ၎င်းတို့၏ မဟာမိတ် များကို ထောက်ခံပေးနေသည်။ ယင်းသည် စစ်တပ်ကို အားပျော့သွားစေပြီး တရုတ်၏ ဩဇာ စက်ဝန်းကို ချဲ့ပေးရာ ရောက်သည့်အပြင် စစ်ပွဲများကို နယ်ခြားဖက် ရောက်မလာအောင် လုပ်ပေးရာ ရောက်သည့် အတွက် ဘီဂျင်း ကလည်း သဘောကျနေသည်။

မြန်မာ စစ်တပ်ဖက်ကလည်း ၎င်းတို့ အရည်အချင်းကို လူသိအောင် လုပ်လာခဲ့ပြန်သည်။ ၂၀၂၂ အောက်တိုဘာလတွင် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ် အဖွဲ့ ၏ အဓိက စစ်စခန်း များကို ကမူးရှူးထိုး နှင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်၊ ယင်းသည် စစ်ရေးအရရော၊ နိုင်ငံရေး အရပါ မည်သို့မျှ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်အောင် လုပ်နိုင်စွမ်း မရှိသည့် အပြင် EAO များ က တန်ပြန် ထိုးစစ် ပါ ဆင်နွှဲလာနိုင်ခဲ့၍ ၎င်းတို့၏ နယ်ခြားကို ခြိမ်းချောက်လာနေသော်လည်း မြန်မာ စစ်တပ်သည် ၏ အားနည်းချက်များကို တရုတ်က ကောင်းစွာ သိနားလည် ခွင့် ရသွားခဲ့သည်။

မြန်မာ အ‌ရေး မည်သူ စွက်ဖက် နေသနည်း
**************
မြန်မာ စစ်တပ် နှင့် တရုတ် အကြား တင်းမာမှုများ ဆက်လက် ရှိနေစဉ်အတွင်း ၂၀၂၂ ဒီဇင်ဘာ လတွင် ကုလ လုံခြုံရေး ကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက် ထွက်လာခဲ့သည်။ တရုတ်သည် မြန်မာ စစ်အာဏာသိမ်း အဖွဲ့၏ လုပ်ရပ်များကို တကမ္ဘာလုံး က ရွံရှာနေကြပြီ ဆိုသည်ကို ရိပ်စားမိနေ၍ ယခင်လို ဗီတို အာဏာ ဖြင့် ပိတ်ဆို့ဖို့ အခက်တွေ့လာနေရသည်။ ထို့အတွက် စကားလုံး များ ကို ပျော့ပျော့ပြောင်းပြောင်း ဖြစ်အောင် ပြင်ဆင်ခိုင်းပြီး ကြားနေပေးခဲ့သည်။

နောက်ထပ် အရေးပါသော ဖြစ်စဉ်ကြီးက အမေရိကန်၏ BURMA ACT ထွက်ပေါ်လာခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ စစ်အာဏာသိမ်း အဖွဲ့လည်း တရုတ်ဖက် တဖန် ပြန် ချည်းကပ် လာရပြန်သည်။ တောင်တရုတ်ပင်လယ် နှင့် တိုင်ဝမ် အရေး တွင် နိုင်ငံ‌ရေးအရ တရုတ်အား ထောက်ခံမှု ပေးလာခြင်း နှင့် အနောက်အုပ်စု ထောက်ခံနေသည့် PDF များအား နိုင်ငံတကာ မှ “အကြမ်းဖက်သမားများ” အဖြစ် ထင်မြင်လာအောင် အခြေအနေများ ဖန်တီးပေးခြင်း၊ သတင်း အမှားများ ထုတ်လွှင့်ခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးလာခဲ့သည်။

စစ်အာဏာသိမ်း အဖွဲ့သည် ယခင်ကလို ခေါင်းမမာနိုင်တော့ပဲ အပိုးကျိုးလာချိန်တွင် တရုတ်သည် ၎င်းတို့၏ ချည်းကပ်မှု ကို ပြန်လည် ချိန်ဆလာခဲ့သည်။ မြန်မာ အရေး အထူး သံတမန် အဖြစ် ဒိန် ဆိုင်ဂျွန်း အား ၂၀၂၂ ဒီဇင်ဘာလ တွင် အစားထိုး ခန့်အပ်လာခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုသို့ ခန့်အပ်ခြင်းအား တရားဝင် မကျေညာခြင်း၊ စစ်တပ်နှင့် မတွေ့မီ မြောက်ပိုင်း EAO များ နှင့် အရင်တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း၊ EAO များ အား စစ်တပ်နှင့်သာ ဆက်ဆွေးနွေးရန် နှင့် အနောက်အုပ်စု၏ အကူအညီများ လက်မခံရန် ဖိအားပေးခြင်း အစရှိသည့် ထူး ခြားမှုများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် အားပျော့နေပြီ ဖြစ်သော စစ်တပ်ထံမှ ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ပိုင်ခွင့် ကို ရနိုင်သလောက် ညှစ်ထုတ် နိုင်အောင် ဆွေးနွေးရယူရန်၊ တဖက်တွင်လည်း တနေ့ထက် တနေ့ အင်အား ကြီးမားလာနေသည့် PDF၊ NUG နှင့် မဟာမိတ် ပြုထားသည့် EAO များ အား စစ်တပ်၏ ဟန့်တားနေမှုများကို ထောက်ခံမှု ပေးသွားမည် ဆိုသော ဗျုဟာ ကို ကျင့်သုံးသွားမည်၊ ဝ အဖွဲ့က လည်း တရုတ်၏ ဗျူဟာကို လက်ခံရန် EAOများအား ဖိအား ပေးလာခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ဖေဖေါ်ဝါရီ လ တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဝ အဖွဲ့၏ နိုင်ငံရေး အစည်းအဝေး တွင် စစ်တပ် နှင့်ကော NUG နှင့်ပါ ဆက်ဆံရေး ထိန်းသိမ်းသွားမည် ဖြစ်ပြီး NUG အားလည်း Second Myanmar Government အဖြစ် လက်ခံထားသည်ဟု ကျေညာခဲ့သည်။

တရုတ်သည် လက်ရှိ မြန်မာ အကျပ်အတည်းအား ၎င်းတို့ ဖြစ်စေချင်သည့် လမ်းကြောင်းအတိုင်း ဆက်ရှိနေစေရန် မြန်မာ စစ်တပ် အတွက် အသက်ဆက်နိုင်ရန် အဓိက ပံ့ပိုးပေးနေသည့် lifeline သုံးခု အားကိုးလာသည်။

ယင်းသည် တရုတ် အစိုးရ ပိုင် ကုမ္ပဏီများ၊ မြန်မာ စစ်တပ်နှင့် နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေး ရှိနေသည့် ယူနန် ပြည်နယ် အစိုးရ၊ တရုတ် နှင့် ပတ်သက်နေသည့် နယ်ခြားဖြတ်ကျော် လှုပ်ရှားနေသော ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများ ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ဖက်မှ တန်ပြန်လာနိုင်သည့် အလားအလာ
***************
တရုတ်သည် ခြုံ၍ ကြည့်လျှင် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများ ထက် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများအား မျက်နှာသာ ပေးသွားမည့် ဗျုဟာ ကျင့်သုံး နေသော်လည်း ၎င်းတို့ အကြား အက်ကြောင်းများ ထလာနေပြီ ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ၎င်းတို့ ဩဇာခံ EAO များ အား နယ်စပ်ဒေသများတွင် စစ်တပ်အား တိုက်ခိုက်နေသည်ကို ခွင့်ပြုထားခြင်းဖြင့် မြန်မာ စစ်တပ် အပေါ် ဩဇာ ပို၍ ညောင်းလာစေရန် ကြံဆလာခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ ဘီဂျင်း၏ ထိုသို့သော လုပ်ရပ်သည် မြန်မာ အကျပ်အတည်းကို ပို၍ ရှည်ကြာအောင် ဆွဲဆန့်နေသလို ဖြစ်နေသည်။

တရုတ်သည် မြောက်ပိုင်း EAO များ နှင့် စစ်တပ် အကြား ဆက်ဆံ‌ရေး ကောင်းမွန်အောင် ဖန်တီးပေးခြင်း ဖြင့် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများ နှင့် အနောက်တိုင်း ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ကို အားပျော့အောင် လုပ်နိုင်မည်ဟု ယူဆနေသည်။

တရုတ်သည် အမေရိကန်၏ BURMA ACT အားလည်း အဓိပ္ပါယ် လွဲမှားစွာ ကောက်ယူနေသည်၊ အမေရိကန်သည် EAO များ နှင့် PDF များ အကြား ရေရှည် တည်တံ့ခိုင်မြဲမည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖေါ်ဆောင်ရန် အခြေခံ အုတ်မြစ်များ ချပေးထားခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့အတွက် အမေရိကန် သည် BURMA ACT ကို သုံး၍ ထို အနေအထား ဖြစ်လာအောင် လိုအပ်သည်များ ပံ့ပိုးသွားရတော့မည် ဖြစ်သည်ဟု ဂျေဆင် တာဝါ၏ ဆောင်းပါးမှ ကောက်နှုတ်တင်ပြလိုက်ပါသည်။

ပြည်သူတို့၏ ခုခံစစ် မုချ အောင်ရမည်!!!

Photo credit – Irrawaddy News