သမိုင်း အဆက်ဆက် တော်လှန်ရေးများ၏ ကောက်ကြောင်းများ(129)

by Hla Soewai - Apr 12 2023

ဖီဒယ်၊ ချေ နှင့် ကျုးဘား တော်လှန်ရေး (၅)

 

 ဖရန့် ပေးစ် သတ်ဖြတ် ခံ လိုက်ခြင်းကြောင့် လူထုကြီး၏ ‌ဒေါသ ကို နှိုးဆွပေးလိုက်သလို ဖြစ်သွားခဲ့သည်။ သူ၏ ဈာပန သို့ လူပေါင်း ၆ သောင်းခန့် လိုက်ပါ ပို့ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံအနှံ့တွင်လည်း ဆန္ဒပြပွဲများ၊ လူထု အစည်းအဝေးများ၊ အကြမ်းဖက်မှု များ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

 

သို့သော် ကက်စထရို၏ တော်လှန်းရေး အတွက် ထောက်ပို့ ကွန်ရက် သည် ခေါင်းဆောင်မဲ့က အထိန်းအကွပ် မရှိ ဖြစ်သွားခဲ့သည်။ သို့သော် ဖီဒယ် သည် ဇူလိုင် ၂၆ လှုပ်ရှားမှု ၏ ပြိုင်ဖက် မရှိ ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာကာ အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်နိုင်ခွင့် ရရှိသွားခဲ့သည်။

 

ချေ ၏ အကူအညီ ဖြင့် ပျောက်ကျား စစ်ရေး မဟာဗျူဟာ ကို ဖီဒယ်သည် ရေးဆွဲ ချမှတ် ခဲ့သည်။ ယင်းနှင့် အတူ ကျူးဘား စီးပွားရေး အား ဖျက်ဆီးပစ်ရန် ကြံစိုက်ခင်းများ၊ သတ္တုတွင်းများ နှင့် စက်ရုံများကို တိုက်ခိုက် လာခဲ့သည်။

 

ဘာတစ်စတာသည် သူ၏ အုပ်ချုပ်ရေး အား ခြိမ်းချောက်ခံလာရပြီဟု ယူဆလာပြီး လွတ်လပ်စွာ စုရုံးခွင့်၊ ပြောဆိုခွင့် နှင့် သတင်းစာနယ်ဇင်းများကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ သူ့အား ဆန့်ကျင်သည်ဟု သံသယ ရှိသူ ရာပေါင်းများစွာကိုလည်း ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ 

 

ဤသို့ဖြင့် ကျုးဘားသည် ပြည်တွင်းစစ်ကြီး၏ ချောက်ကမ်းပါးသို့ တစထက် တစ ချည်းကပ်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

 

ဖီဒယ်သည် သူ၏ ပျောက်ကြား စစ်ဆင်ရေး အား လူထု ၏ ထောက်ခံမှု နှင့် ပေါင်းစပ်နိုင်ရန် စာသင်ကျောင်းများ၊ ဆေးပေးခန်းများ ဖွင့်လှစ်ခြင်း နှင့် မြေယာ ဝေခြမ်းရေး များပါ ပြုလုပ်လာခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေး အပေါ် လူထု ထောက်ခံမှု သည်လည်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

 

၁၉၅၈ မေလ တွင် ဘာတစ်စတာ တပ်များသည် ကက်စထရို ၏ ပျောက်ကြားတပ်ဖွဲ့များ အခြေစိုက်ရာ တောင်တန်း‌ဒေသများ သို့ ထိုးစစ်ကြီး တရပ် ဆင်နွှဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ပွဲများ ရက်သတ္တပတ် ဆယ်ပတ် ခန့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်၊ ဘာတစ်စတာ သည် သူရည်ရွယ် ထားသလို ဖီဒယ်အား မချေမှုန်းနိုင်သည့် အပြင် တပ်ကို ထွက်ပြေး စွန့်ခွာမှုများ အကြီးအကျယ် ကြုံလာခဲ့ရသည်။

 

ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် ကက်စထရို တပ်များ အောင်ပွဲ ခံနိုင်ခဲ့မှုနှင့် အတူ တော်လှန်ရေး အတွက် ကြီးမားသော အလှည့် အပြောင်းကြီး ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပေတော့သည်။

 

ကက်စထရိုသည် ဘာတစ်စတာ ဆန့်ကျင်ရေး အင်အားစု များကို သူ၏ ဦးဆောင်မှု အောက်တွင် တစည်းတလုံးတည်း စုစည်းလာနိုင်ခဲ့ပြီး မြို့တော် ဟာဗားနားသို့ စတင်ချီတက်လာခဲ့သည်။

 

ဘာတစ်စတာ သည် အခြေအနေများကို ပြန်လည် အဖတ်ဆယ်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းသည့် အနေဖြင့် နိုဝင်ဘာလ တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမည်ဟု ကျေညာလာခဲ့သည်။ ထိုရွေးကောက်ပွဲတွင် အားလုံး မျှော်လင့်ထားသည့် အတိုင်း ဘာတစ်စတာ လက်သပ်မွေး ရွေးချယ်ထားသူပင် သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရသွားခဲ့သည်။

 

သို့သော် ညစ်နည်းပေါင်းစုံ သုံး၍ အနိုင်ရခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ကို ကျူးဘား ပြည်သူများ ထင်ထင်ရှားရှား မြင်တွေ့ခွင့် ရသွားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အား အစဉ် အဆက် ထောက်ခံနေသည့် အမေရိကန်ပင် ကျုးဘား အစိုးရ နှင့် ကင်းကင်းရှင်းရှင်း နေမှ ဖြစ်တော့မည်ဟု သဘောပေါက်သွားခဲ့သည်။

 

၁၉၅၈ နှစ်ကုန်ခါနီး အချိန်တွင် ချေဂွေဗာယား ဦးဆောင်သော စစ်ကြောင်းသည် ဘာတစ်စတာ တပ်များ သယ်ဆောင်လာသော မီးရထားကို လမ်းချော်အောင် လုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ တဆက်တည်း ဆိုသလို ကျုးဘား အလယ်ပိုင်းရှိ ဆန်တာ ကလာရာ မြိုကို သိမ်းပိုက်သွားနိုင်ခဲ့သည်။

 

ကက်စထရိုက "စစ်ပွဲကို အနိုင်ရခဲ့ပြီ၊ ရန်သူ‌တွေ အကြီးအကျယ် ပြိုလဲ အရေးနိမ့်လာနေပြီ" ဟု ချေ ‌ဂွေဗာယားထံ စာရေးသား ပေးပို့လာခဲ့သည်။

 

ဆန်တာ ကလာရာ မြို့ကို သိမ်းပိုက် နိုင်ခဲ့ပြီး ရက် အနည်းငယ် အကြာတွင် ဘာတစ်စတာသည် တိုင်းပြည်မှ ထွက်ပြေးသွားခဲ့သည်။ ထိုနေ့က နှစ်သစ် ကူးနေ့လည်း ဖြစ်၍ ကျူးဘား တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းမသိ ပျော်ရွှင် မြူးတူး ကုန်ကြသည်။

 

ပျောက်ကျား တပ်ဖွဲ့များက အစိုးရ ရုံးများ နှင့် စစ်စခန်းများကို သိမ်းပိုက်လိုက်ကြသည်။ လူအုပ်ကြီးက ဘာတစ်စတာ အစိုးရ၏ အကျင့်ပျက် ခြစားမှု ပြယုဒ် အဖြစ် ရှိနေခဲ့သည့် ကာဆီနို ရုံကြီးများ နှင့် ဟိုတယ် ကြီးများကို ဝင်ရောက် လုယက်ခဲ့ကြသည်။

 

တပတ်အကြာတွင် ကက်စထရိုသည် ဟာဗာနားသို့ ရောက်ရှိ ပြည်တော်ဝင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ပျော်ရွှင် မြူးတူး နေကြသော လူထုကြီးက သူ့အား သူရဲကောင်း သဖွယ် ဝမ်းပမ်းတသာ ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။"ဒီတကြိမ်တော့ ကျုပ်တို့ တော်လှန်ရေးကြီးက တကယ် ဖြစ်သွားခဲ့ပြီ" ဟု ကက်စထရိုက ပြောခဲ့သည်။

 

ဘာတစ်စတာ အစိုးရ နေဝင်လုဆဲဆဲ အချိန်တွင် အမေရိကန်သည် ကက်စထရို အာဏာရမလာအောင် စေ့ဆပ် ဆွေးနွေးပေးရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ အိုင်စင်ဟောင်ဝါ အစိုးရမှ ကက်စထရို၏ မူဝါဒ များသည် ဂွာတီမာလာ တွင် ၎င်းတို့ ဖြုတ်ချခဲ့သော အာဘန်းနှင့် အတူတူ ဖြစ်နေသဖြင့် ကမ္ဘာတဝှမ်း ခြောက်လှန့် လာနေသော ကွန်မြူနစ် တစ္ဆေကြီးဟု ရှုမြင်လာခဲ့ခြင်းကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။

 

ကက်စထရို သည် အာဏာရလျှင် ရခြင်းမှာပင် အမေရိကန် ပိုင် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ၊ ဓါတ်အားပေး စက်ရုံ များ၊ ကြံစိုက်ခင်းများအား ပြည်သူပိုင် သိမ်းယူလိုက်ခြင်းဖြင့် အမေရိကန် တို့ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှု များ သည် အခြေအမြစ် ရှိကြောင်း သက်သေပြလာခဲ့သည်၊ 

 

သူ ၏ တော်လှန်ရေး သည် "အနီ" မဟုတ်၊ "သံလွင်စိမ်းရောင်" သာ ဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုလာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ ပျောက်ကြား တပ်ဖွဲ့၏ စစ်ယူနီဖောင်း အရောင်ကို ရည်ညွှန်းပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

 

မည်သို့ပင် ဆိုစေ ဖလော်ရီဒါ ကမ်းခြေ နှင့် မိုင် ၉၀ သာ ဝေးသော ကျူးဘားတွင် ကွန်မြူနစ် အစိုးရ ပေါ်ပေါက်လာမည့် အန္တရာယ် အတွက် အ‌မေရိကန် တို့ ထိတ်လန့် တုန်လှုပ်လာနေပြီ ဖြစ်သည်။

 

ချေဂွေဗာယားက ဖီဒယ်သည် ကွန်မြူနစ် တဦး မဟုတ်ကြောင်း၊ "သို့သော် အချိန် တို အတွင်း မှာပင် ကွန်မြူနစ်တဦး ဖြစ်လာနိုင်ပြီး ကျူးဘား တော်လှန်ရေး အား မက်စ်-လီနင် ဝါဒ ဖြင့် ဦးဆောင်သွားလိမ့်မည်ဟု" ယုံကြည်ကြောင်းလည်း ပြောလာခဲ့သည်။