အမေရိကန် သမိုင်းပညာရှင် တီမိုသီ ဂျွန် စနိုက်ဒါ ရေးသည်။

9. BE KIND TO OUR LANGUAGE 

အခြားလူများ ပြောလေ့ ပြောထ ရှိသည့် စကားမျိုး ပြောဆိုခြင်းကို ရှောင်ပါ။ လူတိုင်း ပြောနေသည် စကားမျိုးဟု ယူဆလျင် ကိုယ်ပိုင် ဟန် ဖြင့် ပြောနိုင်အောင် စဉ်းစားပါ။ အင်တာနက် နှင့် ကင်းကွာနိုင်အောင် အားထုတ်ပြီး စာအုပ်များကို ဖတ်ပါလေ။

ဂျူးလူမျိုး စာပေ ပညာရှင် တဦး ဖြစ်သူ ဗစ်တာ ကလမ်ပါရာ သည် နာဇီတို့၏ ဝါဒ ဖြန့်ချီနေမှု ကို တန်ပြန် နိုင်ရာ ၎င်း၏ သဘောတရားရေးရာ ‌လေ့ကျင်မှု ဖက် ဦးလှည့်လာခဲ့သည်။

ထိုအခါတွင် ဟစ်တလာသည် ၎င်းအား တရားဝင် ဆန့်ကျင်လာမှု အား ဘာသာစကားကို အသုံးချပြီး မည်သို့ တုန့်ပြန်လာခဲ့သည်ကို ရှာဖွေ တွေ့ရှိသွားခဲ့သည်။ The people ဟု သုံးနှုံးရာတွင် ၎င်းရည်ရွယ်သည့် လူ အချို့ အတွက်သာ ဖြစ်ပြီး အခြားလူများ မပါဝင်ပေ။ ရင်ဆိုင်တွေ့ကြုံ မှု တိုင်းအား ရုန်းကန်နေရမှု ဟု အစားထိုးလာခဲ့သည်။ ကမ္ဘာကြီး အား အခြား နည်းလမ်း တမျိုး မျိုး နှင့် နားလည်ရန် ကြိုးပမ်းမှု တိုင်းကို ခေါင်းဆောင် ဖြစ်သူ အား အသရေ ပျက်ရန် ကြံစည်မှု အဖြစ် ဖေါ်ပြလာသည်။

ကျွနုပ်တို့ ခေတ်တွင်တော့ နိုင်ငံရေး သမားများသည် ၎င်းတို့၏ လက်သုံးစကား များကို ရုပ်မြင်သံကြား ဌာနများ သို့ ပို့ပေးတတ်ပြီး၊ ပြောရန် တာဝန်ရှိသူများကလည်း သဘောမတူသည့် တိုင် ထပ် ပြောပေးကြရပြန်သည်။ ရုပ်မြင်သံကြားသည် နိုင်ငံရေး စကားများကို ပုံရိပ်များ ထည့်သွင်းပြီး စိန်ခေါ်နိုင်ရန် ဟု ဆိုသော်လည်း တကွက် ပြီး တကွက် ပြောင်း၍ ပြနေရသဖြင့် ကွဲပြား ပြတ်သားအောင် တင်ပြနိုင်မှု တွင် အဟန့်အတား ဖြစ်လာရသည်။

အရာရာတိုင်းသည် လျှင်မြန်စွာ ဖြစ်ပွားနေသော်လည်း တကယ်တမ်းတွင် ထိုသို့ မဟုတ်၊ ရုပ်မြင် သံကြား မှ ထုတ်လွှင့်သော သတင်းတိုင်းအား နောက်သတင်းတခု မလာမချင်း "breaking" ဟု ခေါင်းစဉ် တပ်လေ့ ရှိ၍ လှိုင်းလုံးကြီးများ တလုံးပြီး တလုံး တက်လာနေသော်လည်း သမုဒ္ဒရာကို မမြင်ရသလို ဖြစ်လာနေသည်။

အဖြစ်အပျက် တခု၏ ပုံသဏ္ဍန် နှင့် အရေးပါမှု ကို ပြဋ္ဌာန်းပေးနိုင်ရန် စကားလုံးများ လိုအပ်နေသည်။ အမြင်အာရုံ၏ လှုံ့ဆော်ပေးမှု တွင် မိန်းမောနေမည် ဆိုက သဘောတရား နှင့် ကင်းလွတ်သွားပေလိမ့်မည်။

ရုပ်မြင်သံကြား မှ ထုတ်လွှင့်သော သတင်းများကို ကြည့်နေခြင်းသည် တခါတရံတွင် ရုပ်ပုံကားချပ် တခုကို ကြည့်နေသူ တဦး အား ကြည့်နေရသည်ထက် အနည်းငယ်သာ ကွာခြားသည်။ ကျွနုပ်တို့ စုပေါင်း မိန်းမောနေကြမှု အား ပုံမှန်သာ ဖြစ်သည်ဟု ယူဆပါက တဖြေးဖြေး နှင့် မိန်းမောနေမှု မှ ရုန်းထွက် နိုင်ကြတော့မည် မဟုတ်ပေ။

လွန်ခဲ့သည့် ရာစု နှစ်တဝက်ကျော်က အကြွင်းမဲ့ အာဏာရှင် အကြောင်း ဖေါ်ကျုးထားသည့် ဂန္တဝင် ဝတ္ထု ကြီးများ ထဲတွင် ရုပ်ရှင် ပိတ်ကားများ အပေါ် လွှမ်းမိုးလာမည့် အရေး၊ စာအုပ်စာပေ များ ကို ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်လာမည့် အရေး၊ ဝေါဟာရများကို ကျဉ်းမြောင်းအောင် လုပ်လာကြမည့် အရေး၊ ယင်းနှင့် စပ်လျင်းသော အတွေးအခေါ် များ အခက်အခဲ တွေ့လာမည့် အရေးများကို သတိပေးလာခဲ့ကြသည်။

၁၉၅၁ တွင် ပုံ နှိပ် ထုတ်ဝေခဲ့သော ရေး ဘရက်ဗြူရီ၏ Fahrenheit 451 တွင် နိုင်ငံသား အများစု သည် ရုပ်မြင်သံကြား ကြည့်ရှုနေကြချိန်တွင် မီးသတ် သမားများသည် စာအုပ်များကို ရှာဖွေ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ကြပုံကို ရေးသားထားသည်။ ၁၉၄၉ တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော ဂျော့ခ်ျ အော်ဝဲလ်၏ 1984 တွင် စာအုပ်များကို ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံသားများအား အစိုးရမှ ၎င်းတို့ ကြည့်ရှုနေသော ရုပ်မြင်သံကြား မှ တဆင့် ပြန်လည် စောင့်ကြည့် ထောက်လှန်းခဲ့ပုံများ ပါရှ်ိခဲ့သည်။

1984 တွင် အကြားအမြင် အာရုံ ခံစားနိုင်သော မီဒီယာများကို ကျဉ်းမြောင်းအောင် အကြီးအကျယ်ဘောင်ခတ်ထားကြပြီး၊ လူထု အားလည်း ပစ္စုပန် အပေါ် စဉ်းစားဆင်ခြင်နိုင်ရန်၊ အတိတ်ကို သတိရရန် နှင့် အနာဂတ် ကို မျှော်တွေး စဉ်းစားနိုင်မည့်အတွေးအခေါ်များ ခေါင်းပါးအောင် ဖန်တီးထားခဲ့ပုံများ ရေးသားထားသည်။

အစိုးရ၏ စီမံကိန်းများ ထဲတွင် တရားဝင် ထုတ်ဝေသည့် အဘိဓါန် တိုင်းတွင် စကားလုံးများကို အမြဲလို ဖယ်ရှားပစ်ခဲ့ပြီး ဘာသာစကား ကန့်သတ် ထားနိုင်မည့် စီမံကိန်းလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

ရုပ်မြင်သံကြား မျက်နှာပြင်ကို စိုက်ကြည့်နေရခြင်းအား ရှောင်လွှဲ၍ ရကောင်းမှ ရမည် ဖြစ်သော်လည်း ကျွန်ုပ်တို့သည် အခြားတစ်နေရာတွင် တည်ဆောက်ထားသော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အားသာချက်များကို အသုံးမပြုနိုင်ပါက ဤနှစ်ဘက်မြင် ကမ္ဘာသည် အဓိပ္ပာယ်မဲ့ ဖြစ်နေပေလိမ့်မည်။

နေ့စဉ် တွေ့နေရသော မီဒီယာ တွင် ပါရှိသည့် စကားလုံး များ၊ စကားစု များကိုသာ ထပ်ခါ ထပ်ခါ ပြောဆိုနေမည် ဆိုက ထိုထက် ကျယ်ပြန့်သော အောက်ခံဘောင် တခု မဲ့ နေသည်ကို လက်ခံလိုက်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ အောက်ခံဘောင် တခု ရှိလာရန် သဘောတရား များ ပို၍ ပြည့်စုံရန် လိုအပ်သည်၊ ထိုသို့ ပြည့်စုံနေအောင် စာများများ ဖတ်ရမည် ဖြစ်သည်။ ထို့ အတွက် ရုပ်မြင်သံကြားကို သင်၏ အခန်း အပြင်ကို ထုတ်ပစ်လိုက်ပြီး စာအုပ်များ နှင့် ဝန်းရံလိုက်ပါ။ အော်ဝဲလ် နှင့် ဘရက်ဗြူရီ တို့၏ စာအုပ်များထဲရှိ ဇာတ်ကောင်များသည် ထိုသို့ လုပ်နိုင်စွမ်း မရှိကြသော်လည်း ကျွနုပ်တို့ အဖို့က လုပ်နိုင်နေဆဲ ပင် ဖြစ်သည်။

ယခု ရေးသားခဲ့သည့် နိုင်ငံရေး နှင့် သမိုင်းကြောင်းများသည် အောက်ပါ စာအုပ်များမှ ကိုးကားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

George Orwell (1946) - Politics and the English Language 

Victor Klemperer (1947) - The Language of the Third Reich 

Hannah Ardent (1951) - The Origins of Totalitarianism 

Albert Camus (1951) - The Rebel 

Czeslaw Milosz (1953) - The Captive Mind

Vaclav Havel (1978) - The Power of the Powerless 

Leszek Kolakowski (1978) - How to Be a Conservative - Liberal - Socialist 

Timothy Garton Ash (1989) - The Uses of Adversity 

Tony Judt (1998) - The Burden of Responsibility 

Christopher Browning (1992) - Ordinary Men

Peter Pomerantsev (2014) - Nothing Is True and Everything Is Possible.

ခရစ်ယာန်များသည် အမြဲလို အချိန် နှင့် တပြေးညီ ဖြစ်နေသည့် အခြေခံကျသော ကျမ်းစာဖက် ဦးလှည့်ကောင်း ဦးလှည့်သွားနိုင်ပေသည်။ "ကုလားအုပ် တကောင်သည် အပ်ပေါက်ထဲသို့ ဝင်‌နိုင်ရန် ပို၍ လွယ်ကူ‌နိုင်သော်လည်း လူချမ်းသာ တဦးက ဘုရားသခင်၏ နိုင်ငံတော်ထဲ ဝင်ဖို့ ဆိုသည်က ပို၍ ခက်ခဲနေသည်" ဟု ယေရှုက ဟောပြောခဲ့သည် မဟုတ်ပါလား၊ 

ထို့ပြင် "ကျွန်ုပ်တို့ နှိမ့်ချသင့်ပါတယ်။ အကြောင်းမူကား "မိမိကိုယ်ကို မြှောက်သောသူသည် နှိမ့်ချခြင်းကို ခံရမည်။ မိမိကိုယ်ကို နှိမ့်ချသောသူသည် ချီးမြှောက်ခြင်းကို ခံရမည်" ဖြစ်သောကြောင့်တည်း ဟုလည်း ပြောခဲ့သည်။

ကျွနုပ်တို့သည် မည်သည့်အရာသည် မှန်သည်၊ မည်သည့် အရာသည် မှားသည်ကို သိရန် လုံ့လ ထုတ်သင့်သည်။

"သင်တို့သည် သမ္မာတတရားကို သိကြရလိမ့်မည်၊ သမ္မာတရားသည်သာ သင်တို့ကို လွတ်မြောက်ရာ လွတ်မြောက်ကြောင်း ဖြစ်စေနိုင်သည်။"