ပူတင် သည် နျူကလီယား လက်နက် ကို ထုတ်သုံးလာမည်လော

by Hla Soewai - Sep 30 2022

ပူတင်သည် ယခုအခါ ထိုသို့ ထုတ်သုံးရန် အခြေအနေများကို ဖန်တီးသည့် အနေဖြင့် ယူကရိန်း နယ်မြေ အတွင်း ရုရှားတို့ သိမ်းယူခဲ့သော နယ်မြေ လေးခု တွင် ရုရှား နှင့် ပေါင်းစည်းရန် လူထု ဆန္ဒခံယူပွဲ ဆိုသည်ကို အလျှင်စလို ပြုလုပ်လာခဲ့သည်။ ထွက်ပေါ်လာမည့် ရလဒ်ကား အားလုံး ခန့်မှန်းထားသည့် အတိုင်းပင် ဖြစ်သည်၊ ပူတင်သည် ထိုနယ်မြေများကို ရုရှား အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် အဖြစ် ကြေညာပြီး ယူကရိန်းမှ တိုက်ခိုက်လာပါက ရုရှား အား ကျုးကျော်မှု အဖြစ် ယူဆကာ နျူကလီယား လက်နက်အထိ ထုတ်သုံးလာတော့မည်ဟု ဗြောင်ကျကျ ပြောဆိုလာခဲ့သည်။ လူထု ဆန္ဒခံယူပွဲ အား ကုလ လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ဆွေးနွေးမှု မှန်သမျှ ကို ဗီတို အာဏာသုံး၍ ပယ်ချမည်ဟုလည်း ဆိုသည်။

 

အမေရိကန် အစိုးရမှ ချက်ခြင်း ဆိုသလို နောက်ထပ် ဒေါ်လာ ၁.၁ ဘီလီယံ တန်ဖိုးရှိ စစ်ရေးအကူအညီများ ထပ်မံ ပေးအပ်ရန် ပြင်ဆင်လာနေပြီ ဖြစ်သည်။

 

ဘောလ်တစ် ပင်လယ် ကြမ်းပြင် ရှိ ဥရောပ သို့ တင်ပို့နေသော ဓါတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း များ ယိုစိမ့်မှု ဖြစ်လာပြန်သည်၊ ဥရောပ နိုင်ငံများက ရုရှားတို့ ခြေရာလက်ရာ မကင်းဟု ယူဆပြီး ကျောချင်းကပ် ရင်ခြင်းကပ် ဖြစ်လာခဲ့ကြသည်။

 

တဖက်တွင်လည်း ပူတင်သည် ရုရှား လူငယ်များကို စစ်မြေပြင်သို့ လွှတ်ရန် တောရော မြို့ပါ မကျန် လမ်းများ ပေါ်တွင် လိုက်လံ ဆွဲငင်နေပြီ ဖြစ်၍ ရုန်းရင်းဆန်ခတ် ဖြစ်လာသည့် မြင်ကွင်းများကို တကမ္ဘာလုံးမှ အံ့ဩတကြီး တွေ့မြင်ခဲ့ကြရပြီ ဖြစ်သည်။ ကာဇတ်စတန် အစိုးရသည် ရုရှား သမ္မတ ပူတင်မှ နောက်ထပ် လူသုံးသိန်း ခန့် စစ်ပွဲ အတွက် လိုအပ်နေပြီဟု ကြေညာပြီး တပတ်အတွင်းမှာပင် မိမိတို့ နယ်စပ်ကို ဖြတ်ကျော် ထွက်ပြေးလာကြသော ရုရှားလူငယ် ၉၈,၀၀၀ ခန့် ရှိနေသည်ဟု တရားဝင် ထုတ်ဖေါ်ပြောဆိုလာခဲ့သည်။ ယခုအချိန်ထိ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံအသီးသီး သို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြသော လူငယ်ပေါင်း ၂၅၀,၀၀၀ ခန့် ရှိလာနေပြီ ဖြစ်သည်။

 

ရုရှားသည် မည်မျှပင် အင်အားကြီး နိုင်ငံ ဖြစ်သော်လည်း အိမ်နီးချင်း ယူကရိန်း နိုင်ငံ ငယ်ကလေးကိုပင် စစ်မြေပြင် တွင် အရှုံးကြီး ရှုံးနိမ့်သွားရပြီ ဆိုသည်ကို အထက်ပါ အချက်များက ငြင်းမရအောင် သက်သေခံနေပြီ ဖြစ်သည်။

 

ထိုသို့ ရုရှားသည် ကမ္ဘာအလယ်တွင် အရှက်တကွဲ အကျိုးနည်း ဖြစ်လာနေ၍ ပူတင်၏ အပြောသည် တကယ်လက်တွေ့ ဖြစ်လာနိုင်မည်လား ဆိုသည်ကို အီကော်နော်မစ် မဂ္ဂဇင်းကြီးမှ “Do Russia’s military setbacks increases the risk of nuclear conflict?” ခေါင်းစဉ် ဖြင့် ယခုလို သုံးသပ်လာခဲ့သည်။

 

ယခင် နေတိုး အဖွဲ့ကြီး၏ လက်ထောက် အထွေထွေ အတွင်းရေးမှုး ချုပ် ဟောင်း ဖြစ်သူ မစ္စက် ဂိုတီမိုလာ မှ ပင်လယ် သမုဒ္ဒရာ များ ဖြတ်ကျော်ပြီး မြို့ကြီးများကို တိုက်ခိုက် ဖျက်ဆီးနိုင်သည့် မဟာဗျုဟာမြောက် တိုက်ချင်းပစ် နျူကလီယား ဒုံးကျည်များကို စိုးရိမ်မှု မရှိပဲ နည်းဗျုဟာမြောက် နျူကလီယား ဒုံးကျည်များ ထုတ်သုံးလာမည်အရေးအပေါ် ပူပန်နေသည်ဟု ဘီဘီစီ ကို ပြောပြခဲ့သည်။

 

သူမပြောသည့် နည်းဗျုဟာမြောက် နျူကလီယား ဒုံးကျည်သည် တာတို ပစ် ဖြစ်ပြီး တန်ချိန်အားဖြင့် ကီလိုတန် အနည်းငယ်သာ ရှိ၍ ပေါက်ကွဲနိုင်မှု ပမာဏာသည် အနည်းငယ်မျှသာ ရှိသည်။ ဟီရိုရှီမားကို ကြဲချခဲ့သည့် ပမာဏ ၏ အပုံ ငါးဆယ်လျှင် တပုံမျှသာ ရှိသည်၊ သို့သော် ၂၀၂၀ ဩဂုတ်လတွင် ဘေရွတ်တွင် ပေါက်ကွဲခဲ့သော် အမိုးနီယား နိုက်ထရိတ်များကြောင့် မည်မျှ အထိ ပျက်စီးသွားခဲ့သည်ကို ကြည့်က တိုက်ခိုက်ခံရမည်ဆိုလျှင် မည်သို့ ဖြစ်လာနိုင်မည်ကို မှန်းဆ၍ ရနိုင်ပေသည်။

 

အမေရိကန် တွင် ဥရောပရှိ လေတပ်စခန်းများ တွင် ဖြန့်ကျက်ချထားသော နည်းဗျုဟာမြောက် နျူကလီယား ဒုံးကျည် အရည်အတွက် ၁၀၀ ခန့်သာ ရှိသော်လည်း ရုရှားတွင် ထောင်နှင့် ချီ ရှိနေသည်။ ရုရှားသည် သမာယိုးကျ စစ်ပွဲများတွင် နေတိုး ကို မည်သို့မျှ မယှဉ်နိုင်မှန်း သိ၍ ထိုမျှလောက် ပမာဏာအထိ သိုလှောင်ထားခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ အမေရိကန်၏ သမာရိုးကျ လက်နက်များက ပစ်မှတ်ကို တိကျစွာ ပစ်ခတ်နိုင်စွမ်း ရှိနေပြီကို သက်သေပြနိုင်ခဲ့သော်လည်း ရုရှားလက်နက်များက လွဲချော်သွားခဲ့သည်က များသည်ကိုလည်း တွေ့လာနေရသည်။

 

လေ့လာသူများက အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် ဖြစ်စဉ်ကို ကြည့်ပြီး နည်းဗျူဟာမြောက် နျူဒုံးကျည်များသည် ပေါက်ကွဲ ပျံနှံ့သွားလျှင်ပင် ရွေ့လျားနေသော တင့်ကား ၁၅ စီး ခန့်ကိုသာ ဖျက်ဆီးနိုင်စွမ်း ရှိသည်ကို တွေ့လာခဲ့ရသည်။ ရုရှား နည်းပညာသည် ထိုသို့ ရွေ့လျားနေသော ပစ်မှတ်များကို ရှာဖွေ ပစ်ခတ်နိုင်စွမ်း တွင် လွန်စွာ အားနည်းနေရသည်ဟု ဆိုသည်။

 

မစ္စက် ဂိုတီမိုလာ သည် ရုရှားမှ ထိုလက်နက်များ ဖြင့် ဘော်လတစ်ပင်လယ် ဒေသ သို့မဟုတ် ယူကရိန်း၏ စစ်စခန်း တခု ကို တိုက်ခိုက်လာနိုင်သည့် အလားအလာ ရှိသည်ဟု ထောက်ပြခဲ့သည်။

 

ပူတင်သည် မည်သို့သော ပုံစံဖြင့်မဆို ရုရှား နိုင်ငံအား ချိမ်းချောက်ခံလာရ ပါက နျူလက်နက်များ ထုတ်သုံးမည် ဟု ၂၀၁၄ တွင် ပြောဆိုခဲ့ပြီး ဖြစ်သော်လည်း ယခုအနေအထားသည် ရုရှား နိုင်ငံထက် သူ၏ ရပ်တည်ရေးကို ချိမ်းခြောက်လာမှု ဖြစ်နေပေသည်။

 

ရုရှားတို့ဖက်မှ နျူကလီယား လက်နက် ထုတ်သုံးလာမည် ဆိုက လက်ရှိ အဆင်ပြေနေသော တရုတ်၊ အိန္ဒိယ အပါအဝင် ကြားနေ နေသော နိုင်ငံများနှင့်ပါ ဆက်ဆံရေး ထိခိုက်သွားမည် လည်း ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ၎င်းအစိုးရိမ်ဆုံး ဖြစ်သည့် ရေဒီယို သတ္တိကြွမှု အပေါ် စုံစမ်း စစ်ဆေးမည့် အမေရိကန် ကျွမ်းကျင်သူများလည်း ယူကရိန်း နိုင်ငံထဲ ဝင်ရောက်လာကြမည်သာ ဖြစ်သည်။

 

သို့သော် ပူတင်တယောက်တည်း ထိုကိစ္စ ကို ဆုံးဖြတ်၍ မရသည့် အစဉ်အလာက ရုရှားတွင် ရှိနေပြီး ဖြစ်သည်။ ရုရှားဘာသာဖြင့် ချီဂက် ဟု ခေါ်သည့် နျူကလီယား ခလုတ်များပါသည့် ဘရိဖ်ကေ့စ်ကို သွားလေရာ သယ်ဆောင်ရသူ သည် ပူတင် အပြင် နောက်ထပ် နှစ်ဦး ရှိနေပြန်သည်၊ ၎င်းတို့သည် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေ ရွှိုင်ဂူ နှင့် စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဗာလာရီ ဂီရပ်ဆီမော့ တို့ပင် ဖြစ်သည်။ ထိုသုံးယောက် ထဲမှ နှစ်ဦး ထံမှ ကုဒ် သင်္ကေတများ ရမှသာ ပစ်လွှတ်ခွင့် ရှိနေသည်။ အကယ်၍ ပူတင်သည် သူ၏ အမိန့်ကို ထိုနည်းဖြင့် ပယ်ချခြင်း ခံလိုက်ရမည်ဆိုက ကိုယ့်သေတွင်း ကိုယ်တူးသလို ဖြစ်သွားပေတော့မည်။

 

ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်စွမ်း မရှိသည့် အရာများက များစွာ ရှိနေသည်။ သို့သော် ထိုသို့ နျူကလီယား လက်နက် သုံးမည် မသုံးမည်ကို သေချာပေါက် သိနိုင်စွမ်း ရှိနေသူက ပူတင်ပင် ဖြစ်ပေတော့သည်။